H. Honsbeek
07 Arbeidsmiddelen
 >  Veilig werken met een rolsteiger
Beleid Unica

NIEUW UNICA BELEID OPBOUWEN, WIJZIGEN, AFBREKEN ÉN GEBRUIK ROLSTEIGERS


De wetgever in Nederland zegt in het Arbobesluit (art. 7.23b) over het op- en afbouwen van rolsteigers het volgende: ‘rolsteigers worden
alleen opgebouwd, afgebroken door medewerkers die een toereikende en specifieke opleiding hebben gedaan waarmee specifieke
deskundigheid wordt aangetoond’.

Vanaf 1-1-2025 geldt de verplichting om gecertificeerd te zijn om een rolsteiger te mogen opbouwen, wijzigen of af te breken.

Na een overgangsperiode van 27 maart 2024 tot 1 januari 2025 geldt het volgende:

  1. Het opbouwen, wijzigen en afbreken van rolsteigers mag alleen plaatsvinden door minimaal 2 medewerkers, waarvan minimaal 1 persoon hiertoe gecertificeerd moet zijn en dus specifieke deskundigheid moet kunnen aantonen.
    Let op: minimaal 1 persoon; op voorwaarde dat de deskundige persoon, de tweede persoon altijd kan ondersteunen, instrueren en wanneer nodig kan aanspreken. 
  2. Een gebruiker van een rolsteiger behoeft niet perse gecertificeerd te zijn, maar moet wel deze toolbox en aanvullend de Powerpoint presentatie "Praktische tips, veilig werken met rolsteigers" te hebben doorlopen,
    zie link:
    Praktische tips, veilig werken met rolsteigers.pptx .  


Regelgeving

NIEUWE REGELGEVING OMTRENT ROLSTEIGERS

Volgens regelgeving mag een werkplatform (werkvloer of hulpvloer) pas worden geplaatst nádat er rondom een leuning op heuphoogte is aangebracht voor dat platform (zogenaamde voorloopleuning). Uitgangspunt hierbij is dat de randbeveiliging van een platform, bestaande uit minimaal een heupleuning, altijd is aangebracht vóórdat het platform wordt betreden. Door deze maatregel is de bouwer/gebruiker ook tijdens het bouwen/afbreken beschermd tegen vallen. Daarnaast moeten de werkplatforms van een kantplank zijn voorzien, ter bescherming tegen vallend materiaal of materieel.
Het doel van deze regelgeving is het op een veilige manier realiseren van een veilige en gezonde tijdelijke werkplek op hoogte door middel van een rolsteiger, waardoor het aantal ongevallen tijdens opbouw, demontage en gebruik vermindert. De enige uitzondering op de regelgeving omtrent de voorloopleuning is wanneer de afstand tussen de rolsteiger en de gevel minder dan 15 cm is. Dan is deze z.g. voorloopleuning aan de kant van de gevel niet verplicht toe te passen.​​​​​​​

Risico's > Vallen van hoogte, en meer....

De risico's tijdens werken met een rolsteiger zijn o.a.:

  1. Vallen van hoogte
  2. Instorten / omvallen van de rolsteiger bij onjuiste opbouw en/of gebruik
  3. Aanrijdgevaar
  4. Vallen van materiaal/materieel

Ongevallen kunnen zich voordoen tijdens de opbouw, het gebruik en de demontage, zowel met standaard als met complexere configuraties. Ook door fouten tijdens de voorbereiding en tijdens de opbouw kunnen rolsteigers mogelijk onveilig worden opgebouwd en geplaatst, waardoor tijdens gebruik ongevallen kunnen plaatsvinden. Voorkom tijdens het gebruik aanpassingen, zoals het weghalen van schoren of randbeveiligingen.

Veel risico's kunnen met een gedegen voorbereiding ondervangen of gereduceerd worden. Zaken als "wie formuleert de functionele gebruikerseisen, wie stelt de rolsteiger samen, bouwt deze op, wie checkt of de rolsteiger in gebruik genomen kan worden en wie is verantwoordelijk bij eventuele wijzigingen en verplaatsingen", zijn van belang.
Ook de vraag óf een rolsteiger wel het juiste materieel is moet worden beantwoord. Mogelijk kan beter gekozen worden voor een vaste steiger of een schaar- of telescoop-hoogwerker.

Voorbeeld van foutief opgebouwde rolsteiger:

  1. Bij deze hoogte had een bredere rolsteiger beter geweest
  2. Er zijn onvoldoende hulpvloeren en voorloopleuningen gehanteerd
  3. Er is maar aan één kant sprake van voorloopleuningen
  4. Diagonale schoren zijn niet meer toegestaan (met uitzondering van de eerste twee schoren in het eerste paneel. Daarboven zijn het voorloopleuningen). 
  5. Er zijn geen kantplanken toegepast
  6. Er is maar aan één kant gebruik gemaakt van stabilisatieschoren tegen omvallen

Voorbeeld van correct opgebouwde rolsteiger:

  1. Rolsteiger opgebouwd volgens de werkinstructie
  2. Gebruik gemaakt van onderdelen welke voldoen aan Wet & Regelgeving en voorzien van actuele keuring
  3. Op elke hulpvloer zijn vooraf voorloopleuningen aangebracht
  4. Op de werkvloer is gebruik gemaakt van kantplanken
  5. Aan vier kanten stabilisatieschoren tegen omvallen
  6. (Buiten beeld): afzetting werkgebied tegen aanrijdgevaar
Maatregelen > Wat moet je doen?

Om veilig met een rolsteiger te werken gelden de volgende maatregelen:

  • Bepaal in het werkvoorbereidingsproces welk klimmaterieel het beste leidt tot veilig werken;
  • Maak gebruik van een rolsteiger, als beter alternatief voor een ladder of trap (Zie toolbox Ladders en trappen);
  • Bepaal de gebruikerseisen en de juiste steigerconfiguratie i.r.t. betreffende werk(situatie en hoogte)
  • Maak gebruik van een rolsteiger welke voldoet aan actuele Wet & Regelgeving (norm EN1004);
  • Check alle onderdelen op actuele keuring (< 1 jaar oud) en gebruik géén beschadigde onderdelen;
  • Gebruik altijd alleen onderdelen van hetzelfde merk, gebruik geen merken door elkaar heen;
  • Huur een rolsteiger bij onze voorkeurleverancier Boels; Hiermee wordt geborgd dat de steiger voldoet aan W&R;
  • Bouw de rolsteiger altijd op volgens de meegeleverde en bij de steiger aanwezige werkinstructie;
  • Zorg ervoor dat je genoeg deskundig bent voor het opbouwen van een rolsteiger;
  • Ondanks wellicht de instructies van de verhuurder, deze altijd met minimaal 2 personen moet worden opgebouwd en afgebroken;​
  • Gebruik een helm tijdens de opbouw en de werkzaamheden;
  • Zorg voor een stabiele ondergrond en zorg ervoor dat de rolsteiger in beide richtingen waterpas staat;


  • Gebruik de verplichte voorloopleuningen (vanaf werkvloerhoogte van 1,5 mtr.), (stabilisatie)schoren (vanaf werkvloerhoogte 2,5 mtr.) en kantplanken;
  • De maximale hoogte tussen twee (hulp)vloeren bedraagt 2,25 meter; 
  • Een hulpvloer mag niet worden gebruikt als werkvloer of voor opslag van materialen;
  • Zet de omgeving af, inclusief buiten gebruik nemen van eventuele deuren, tegen aanrijdgevaar;
  • Blokkeer de wielen tijdens het gebruik tegen verrijden of wegdraaien en verrijd de rolsteiger nooit terwijl er iemand op staat;
  • Blijf scherp en wees alert op de gevaren tijdens werken met / op een rolsteiger;
  • Maak alléén gebruik van de standaard configuratie (opbouw) van de rolsteiger;
  • Bij vrijstaand gebruik mag de werkvloerhoogte maximaal 8 mtr. zijn. Bij gebruik binnen mag deze 12 mtr. zijn.
  • Boven deze hoogtes moet sprake zijn van geschikte verankering van de steiger;
  • Verankering is ook verplicht wanneer deze wordt voorzien van reclames, overkapping, schermen of zeilen tegen de wind én wanneer deze onbeheerd achter worden gelaten en bij windkracht zes en hoger;
  • Indien moet worden afgeweken van de standaard configuratie MOET deze ten alle tijde in overeenstemming met de leverancier plaatsvinden. Er moet een tekening, een berekening en een opbouw- en gebruikers-instructie worden gemaakt en moet deze ook goedgekeurd worden. Deze berekening, tekening, opbouw- en gebruikersinstructie moet bij de steiger aanwezig zijn en de steiger moet voorzien worden van een z.g. steigerkaart ten teken van goedkeuring, voorafgaand aan het gebruik;
  • Wees je ervan bewust dat de gebruiker verantwoordelijk is voor de opbouw van de te gebruiken rolsteiger.

Aanvullende praktische tips en gedrag i.r.t. veilig werken:
  • Beklim de steiger NOOIT aan de buitenkant, maar altijd via de binnenkant; Beklim deze ook alleen wanneer de wielen zijn geblokkeerd en nadat de stabilisatieschoren zijn aangebracht;
  • Maak gebruik van de vloerluiken in de tussenvloer(en);
  • Plaats de vloerdelen zodanig dat de vloerluiken niet recht boven elkaar zitten, dus om en om, links of rechts;
  • Zorg ervoor dat vloerdelen geborgd zijn en ook de vloerluiken direct na gebruik dicht en goed geborgd zitten;
  • Zorg tijdens het beklimmen van de steiger dat je beide handen vrij hebt;
  • Voorkom ten allen tijde vallen van gereedschappen of materiaal;
  • Gebruik van individuele valbeveiliging is NIET toegestaan, omdat de rolsteiger niet geschikt is om de krachten die optreden bij een val te weerstaan; De voorloopleuningen moet vallen voorkomen;
  • Ga NOOIT op de leuning staan, blijf ten alle tijden op de tussen of werkvloeren tijdens werkzaamheden;
  • Zet het werkgebied effectief af, (hulpmiddelen voor (weg)afzetting en signalering) zowel vanwege aanrijdgevaar en struikelgevaar voorbijgangers, als vanwege mogelijk vallende onderdelen, alsook mogelijk omvallen;
  • Zorg voor orde en netheid op de werkvloer;
  • Verhoog de werkhoogte NOOIT door op de steiger ladders, trapjes, pallets of andere hulpmiddelen te gebruiken;
  • Verrijd de steiger nooit wanneer er iemand op staat. Verrijd een steiger alleen wanneer deze niet hoger is dan 6,0. (hoogte mag niet meer zijn dan twee maal de breedte, dus een smalle steiger mag nog maar ca. 2 meter hoog zijn bij verplaatsing) Verrijd de steiger waarbij de stabilisatieschoren nog steeds aanwezig zijn, op enkele centimeters van de grond. Houd rekening met de benodigde vrije hoogte en de wind.
  • Houdt rekening met weersomstandigheden, kou, wind, regen, sneeuw, ijs, zonkracht en bescherm je hier voldoende tegen;
  • Zorg ervoor dat het naar boven brengen van materiaal op zodanige wijze gebeurt dat dit niet de stabiliteit en de sterkte van de rolsteiger in gevaar brengt; Hou rekening met de maximale belasting van de steiger;
  • Draag goede veiligheidsschoenen met stevige zool en goed profiel (Type S3);
  • Zorg ervoor dat de rolsteiger vrij is van vuil, modder, sneeuwijs, vet e.d. Bij ijsvorming op de steiger is gebruik zeker niet toegestaan!
  • Indien de steiger (nog) niet voldoet om te gebruiken, markeer deze dan opvallend door afzetten met leuningen, markering met lint, gebruikmaking van rode steigerkaart etc.
  • Indien de steiger niet wordt gebruikt, bouw deze af of tref effectieve maatregelen tegen gebruik door onbevoegden;
  • Maak alleen gebruik van maatregelen wanneer je hier fysiek en mentaal toe in staat bent; (goede conditie, géén gebruik van medicijnen die de alertheid kunnen beïnvloeden, géén hoogtevrees);
  • Indien gebruik van "eigen" rolsteigers (hetgeen niet de voorkeur heeft), zorg voor adequaat onderhoud en keuringen, markeer beschadigde onderdelen direct en verwijder deze ter reparatie of vernietiging. Voorkom het gebruik hiervan;

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Gebruiken jullie regelmatig een rolsteiger in plaats van een ladder of trap?
  2. Wist jij dat er wetten/regels waren?
  3. Wordt de beschikbaar gestelde rolsteiger inderdaad gehuurd bij Boels?
  4. Weet je hoe je kunt zien of de rolsteigeronderdelen zijn goedgekeurd?
  5. Check je tijdens je LMRA altijd ook de actuele staat van de rolsteiger. Heeft hij nog steeds de juiste configuratie en opstelling / afzetting?


Tips > Voor meer informatie

Voor meer informatie bekijk het A-blad Rolsteigers.


Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.